Spis treści:
Zasady w zakresie znakowania jednostek handlowych, a więc surowców, produktów konsumenckich i usług kodami kreskowymi określa i reguluje system GS1. GS1 tworzy na całym świecie standardy identyfikacji oraz komunikacji w łańcuchu dostaw, a swoimi działaniami obejmuje każdą branżę.
Produkt, będący towarem, różniący się od innego jakąkolwiek stałą cechą, ważną z punktu widzenia producenta, handlowca, czy konsumenta musi posiadać swój indywidualny nr GS1, zwany również GTIN. Numer ten musi być czytelny dla odpowiedniego urządzenia – czytnika lub skanera. Towar oznakowany nieprawidłowo, nie funkcjonuje w systemie automatycznej identyfikacji, musi więc zostać wycofany z obrotu oraz być na nowo oznakowany przez producenta lub dystrybutora. Zakłóca to sprawny obrót towarami, powoduje straty finansowe oraz może mieć negatywny wpływ na wizerunek i opinię konsumentów o producencie.
Błędy w symbolach kodów kreskowych
Do najczęściej popełnianych błędów w zakresie symboli kodów kreskowych EAN/UPC należą:
Nieodpowiednie wymiary kodów kreskowych
Najczęstszym powodem, nieprawidłowego czytania kodu przez skaner jest niewłaściwy rozmiar symbolu kodu kreskowego lub niewłaściwy margines. Wielkość symboli kodu kreskowego powinna mieścić się w ściśle określonych granicach. Dla kodów EAN-13, EAN-8, UPC-A i UPC-E oraz 2-i 5-cyfrowych add-on dopuszczalne są wielkości symbolu od 80% do 200% tzw. wielkości nominalnej, a więc wyliczonej teoretycznie wielkości idealnej.
Producenci, chcąc zmieścić symbol kodu na bardzo małej powierzchni opakowania, zmniejszają kod, redukując najczęściej współczynnik powiększenia lub wysokość kodu.
Współczynnik powiększenia zależny jest od stosowanej techniki druku oraz od tego, na jakiej powierzchni symbol jest nadrukowany. Zaleca się minimalne współczynniki powiększenia wymiarów kodów EAN/UPC, w zależności od techniki drukowania:
- druk offsetowy 0,80 i większe,
- druk typograficzny 1,00 i większe,
- druk wklęsły i typooffsetowy 1,10 i większe,
- druk fleksograficzny na papierze i folii 1,30 i większe,
- druk fleksograficzny na tekturze falistej 1,60 i większe,
- druk sitowy 1,20 i większe.
Wskazane jest, aby współczynnik powiększenia był tym większy, im mniej precyzyjna jest technika druku. Mały symbol o niskiej jakości wydruku jest nieczytelny dla skanera.
Zmniejszając kod, można także zdecydować się na jego skrócenie. Z takiego rozwiązania można skorzystać zazwyczaj tylko w przypadku, gdy nie jest możliwe zastosowanie mniejszego współczynnika powiększenia, dopuszczalnego dla danej techniki druku, ani też nie można skrócić symbolu EAN-8. Warto zaznaczyć, że nie można skrócić symbolu kodu, jeżeli jego współczynnik powiększenia jest mniejszy od 1. Skracanie kodu jest w znakowaniu ostatecznością. Standardowe wielkości symboli są tak dobrane, aby symbol mógł być czytany przez skaner, bez względu na jego orientację w stosunku do kierunku padania promienia skanującego. Skrócony kod traci tę zdolność.
Przyczyną nieprawidłowego czytania kodu przez skaner może być też za mały margines lub jego brak. Zbyt wąski margines sprawia, że kod może nie być czytany wielokierunkowo. W niektórych przypadkach za mały margines może zupełnie uniemożliwiać odczyt, ponieważ jest on traktowany przez czytnik jako dodatkowa, zakłócająca informacja, której skaner nie jest w stanie zinterpretować. Istotne jest więc, aby nadrukowując kody kreskowe, pamiętać o odpowiednio dużym marginesie z prawej i lewej strony. Nie powinny one zawierać żadnych nadruków. Aby kod mógł być prawidłowo interpretowany, wystarczający jest 2 mm pasek marginesu wokół symbolu.
Niewłaściwe kolory kodów na opakowaniach
Kod kreskowy odczytywany jest zazwyczaj przez czytnik wyposażony w laser. Czerwone światło wiązek promieni lasera oświetla kod, po czym bada światło od niego odbite. Jasne kreski odbijają więcej świtała, niż czarne. Istotne jest więc, aby pomiędzy kolorem tła a kreskami kodu, zachowany był odpowiedni kontrast. Na to, czy kontrast jest odpowiedni, wpływ mają barwy podłoża, a także barwy farby drukującej kreski. Warto pamiętać, że wiele połączeń barw jest dobrze widocznych dla oka ludzkiego, ale są zupełnie nieczytelne dla skanera. Zestawem barw, widzianym przez skaner najlepiej jest połączenie czarnych kresek na białym tle. W przypadku, gdy kolor opakowania stanowiłby niewłaściwe tło dla kresek kodu, konieczne jest wprowadzenie dodatkowego koloru, będącego jedynie tłem, które pomoże czytnikowi laserowemu, dobrze widzieć kod.
Wybierając barwy tła oraz barwy kresek kodu, warto pamiętać, że:
- kolor czerwony i jego pochodne (pomarańczowy, różowy itp.), widziane są przez skaner jako białe, nie powinny więc być stosowane do drukowania kresek,
- niektóre odcienie koloru brązowego mogą mieć dużą zawartość barwy czerwonej, co uniemożliwia wykorzystanie ich do drukowania kresek,
- barwy połyskliwe (złota, srebrna itp.), interpretowane są przez skaner jako ciemne, nie można więc wykorzystywać ich do druku tła, ani kresek na ciemnym tle,
- pokrycie symbolu materiałami błyszczącymi (lakierem, folią, celofanem), zmniejsza kontrast symbolu. Trzeba więc zastosować kolory o większym kontraście niż niezbędne minimum.
Przykłady prawidłowych zestawień barw kodów kreskowych:
Przykłady nieprawidłowych zestawień barw kodów kreskowych:
Nasze drukarki etykietujące
Nieprawidłowa lokalizacja
Właściwa lokalizacja kodu kreskowego na opakowaniu lub bezpośrednio na towarze jest kluczowa, jeśli chodzi o kwestię właściwego wykorzystania kodu w punkcie sprzedaży. Prawidłowe umiejscowienie symbolu EAN/UPC ma decydujący wpływ na efektywność pracy kasjera. Należy zwrócić uwagę na to, czy kasjer ma dobry dostęp do symbolu kodu na opakowaniu, czy kod nie jest załamany na krawędziach opakowania i czy znajduje się w odpowiedniej odległości od jego zgrzewów. Najbardziej efektywne jest umieszczenie kodu na tylnej stronie opakowania w pobliżu podstawy. Taka lokalizacja ułatwia czytanie kodów skanerami wbudowanymi w ladę kasową. Jest to szczególnie istotne w przypadku towarów ciężkich lub wysokich.
W przypadku, gdy produkt zapakowany jest w opakowanie, które łatwo ulega odkształceniu, jak np. torebka foliowa czy opakowanie próżniowe lub folia termokurczliwa, kod powinien być umieszczony w miejscu, w którym opakowanie jest narażone na odkształcenia w jak najmniejszym stopniu, a kreski kodu powinny być prostopadłe do kierunku odkształcenia. Zaleca się również zastosowanie większego współczynnika powiększenia, co zawsze zwiększa niezawodność odczytu.
Jeżeli symbol kodu nadrukowany jest na zaokrąglonej powierzchni, to kreski tego symbolu powinny być skierowane prostopadle do linii tworzących powierzchnię opakowania („orientacja drabinkowa”). Takie ułożenie kresek kodu jest niezbędne na zaokrągleniach o małym promieniu, gdy kąt wycinka koła maszyny od środka symbolu do zewnętrznej krawędzi znaku skrajnego jest większy niż 30 stopni.
W przypadku, gdy kształt opakowania utrudnia bezpośredni kontakt nadrukowanego symbolu z powierzchnią odczytującą skanera, to odległość pomiędzy powierzchnią symbolu i powierzchnią odczytującą skanera może wynosić do 12 mm. Uwaga ta odnosi się zazwyczaj do powierzchni wklęsłych lub wypukłych.
Towary, które sprzedawane są w opakowaniach zbiorczych lub tzw. wielopakach mają zazwyczaj, poza swoim własnym jednostkowym kodem kreskowym, symbol kodu przypisany do całego opakowania zbiorczego. Jeśli opakowanie wielopaku nie zakrywa dokładnie znakowania produktów jednostkowych, należy zwrócić uwagę na to, że skaner może omyłkowo przeczytać kod z pojedynczego opakowania, z zamiast wielopaku. Aby uniknąć takiej pomyłki, warto tak umieścić produkty w opakowaniu zbiorczym, aby ich symbole kodów, nie były widoczne na zewnątrz. Symbol identyfikacyjny wielopaku powinien się znajdować na innej płaszczyźnie niż kody jednostek podstawowych.
Źródło:
https://www.gs1pl.org
https://www.ilim.poznan.pl/
